Carbamazepine là thuốc được sử dụng để ngăn chặn và kiểm soát cơn động kinh và được sử dụng để làm giảm một số loại đau thần kinh. Vậy liều lượng thuốc dùng ra sao? Trước khi dùng thuốc cần chú ý những điều gì?. Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Tổng quan về thuốc Carbamazepine

Nhóm thuốc: Thuốc hướng tâm thần

Tên khác : carbamazepin

Thuốc biệt dược mới : Apo-carbamazepine 200, Carbamazepine, Carbamazepine tablet BP 200mg, Carbamazepine tablet BP 200mg,

Carbadac 200, Carbamazepin 200 mg

Dạng thuốc : viên nén, viên nang

Thành phần : Carbamazepine

Dạng thuốc và hàm lượng

Viên nén: 200 mg. Viên nhai: 100 mg; 200 mg. Viên giải phóng chậm: 100 mg; 200 mg; 400 mg. Hỗn dịch uống: 100 mg/5 ml.

Ðạn trực tràng 125 mg, 250 mg.

Tìm hiểu về tác dụng của thuốc Carbamazepine

Thuốc Carbamazepine được chỉ định để có thể ngăn ngừa và kiểm soát được những cơn động kinh và sử dụng để điều trị để giảm thiểu được một số loại đau thần kinh như đau dây thần kinh sinh ba. Carbamazepine hoạt động bằng cách làm giảm sự lan rộng của cơn động kinh trong não khôi phục được sự cân bằng ở mức độ bình thường của hoạt động thần kinh. Ngoài ra, bác sĩ cũng chri định bạn có thể dùng thuốc Carbamazepine hoạt động bằng cách làm giảm sự lan rộng của cơn động kinh trong não để điều trị các bệnh lý tâm thần/tâm trạng như rối loạn lưỡng cực và các chứng đau thần kinh khác nhau.

Thuốc Carbamazepine được chỉ định để ngăn ngừa và kiểm soát được những cơn động kinh

Chỉ định :

Carbamazepine được dùng trong việc điều trị, kiểm soát, phòng chống, cải thiện những bệnh, hội chứng, và triệu chứng sau:

• Đau dây thần kinh sinh ba
• Bệnh động kinh: động kinh cục bộ có triệu chứng phức tạp (động kinh tâm thần vận động và động kinh thuỳ thái dương).
• Các kiểu động kinh hỗn hợp gồm các loại trên, hoặc các loại động kinh cục bộ hoặc toàn bộ khác.
• Đđộng kinh nhỏ không đáp ứng với carbamazepine.
• Bệnh trúng phong
• Rối loạn lưỡng cực
• Đau dây thần kinh tam thoa, giảm đau do dây thần kinh tam thoa và giảm đau dây thần kinh lưỡi hầu.
• Carbamazepine được sử dụng điều trị khác để kiểm soát một số thể động kinh. Thông qua việc ổn định nồng độ ion ở kênh natri, duy trì điện thế màng tế bào tránh bị kích thích.
• Đồng thời, carbamazepine góp phần làm giảm hoạt động điện bất thường trong não bộ, chống co giật một cách hiệu quả.
• Dự phòng bệnh hưng trầm cảm (không đáp ứng với liệu pháp thông thường (thí dụ với lithi, thuốc chống loạn tâm thần)).
• Điều trị hội chứng cai rượu. Giảm đau do thần kinh
• Ngoài ra, thuốc còn được sử dụng trong điều trị bệnh tâm thần phân liệt và rối loạn cảm xúc lưỡng cực, rối loạn stress sau sang chấn, hội chứng chân không nghỉ...

Chống chỉ định

Chống chỉ định quá mẫn với carbamazepine, loạn chuyển hóa porphyrin cấp tính, hoặc dị ứng với các thuốc có cấu trúc liên quan như các thuốc chống trầm cảm ba vòng, bloc nhĩ - thất, người có tiền sử loạn tạo máu và suy tủy.

Liều dùng Carbamazepine

Liều dùng Carbamazepine dành cho người lớn mắc bệnh động kinh:

Liều dùng khởi đầu: liều dùng 200mg, uống 2 lần/ ngày, một số trường hợp dùng liều 100mg và uống 4 lần/ ngày. Tiếp đến mọi người có thể tăng liều hàng tuần ở mức 200mg/ ngày và dùng 2 - 4 lần/ ngày.

Liều uống duy trì: dùng liều 800 - 1.200mg/ ngày.

Liều dùng tối đa: khi đó các bạn sẽ không dùng vượt quá 1.200mg/ ngày. Tuy nhiên, đối với liều dùng > 1.600mg/ ngày sẽ rơi vào những trường hợp hiếm.

- Liều dùng Carbamazepine dành cho người lớn bệnh nhân bị đau dây thần kinh

Liều dùng khởi đầu: dùng liều 100mg và uống 2 lần/ ngày hoặc có thể dùng 50mg; dùng 4 lần/ ngày.

Tăng liều dùng thêm khoảng 200mg/ ngày có thể bằng cách thêm 100mg cách mỗi 12h hoặc 50mg và dùng 4 lần/ ngày, chỉ khi cần thiết mới có thể giảm đau.

Liều dùng tối đa: không được uống vượt quá 1.200mg/ngày.

Liều thuốc Carbamazepine duy trì: chỉ định dùng liều 400 - 800 mg/ ngày.

- Liều dùng Carbamazepine dành cho người lớn bị rối loạn lưỡng cực:

Liều dùng khởi đầu: uống 200mg thuốc Carbamazepine ở dạng viên/ dạng viên nang. Có thể dùng 100mg, uống 4 lần/ ngày. Loại thuốc dùng viên nén và dung dịch, bệnh nhân có thể tăng liều để duy trì nồng độ thuốc trong phạm vi điều trị là 6- 12mcg/ml. Bên cạnh đó, liều dùng có thể tăng ở mức 100 - 20-0 trong 1 - 2 tuần điều trị.

Liều dùng duy trì: dùng liều 1.200mg/ ngày và được chia ra thành 3 - 4 lần.

Đối với dạng viên nang phóng thích kéo dài: 200mg/ngày nhằm đặt được lâm sàng tối ưu. Liều thuốc cao >1.600mg/ ngày hiện tại vẫn chưa được nghiên cứu cụ thể.

- Liều dùng Carbamazepine dành cho người lớn bị n mắc bệnh thần kinh do tiểu đường

Liều dùng khởi đầu: chỉ định liều dùng 100mg đối với dạng viên và 50mg đối với dạng dung dịch, dùng 4 lần/ ngày. Bên cạnh đó, liều dùng hàng ngày có thể tăng thêm 100mg ở 1 - 2 tuần tiếp theo.

Liều thuốc uống duy trì: dùng 600 -1.00mg/ ngày và được chia ra thành 3 - 4 liều dùng. Liều thuốc Carbamazepine có thể duy trì nồng độ trong khoảng điều trị phù hợp.

Liều dùng thuốc Carbamazepine cho trẻ em

- Liều dùng thuốc Carbamazepine cho trẻ em bị bệnh động kinh

Đối với trẻ < 6 tuổi: Liều dùng khởi đầu: dùng 10 - 20mg/kg/ngày và có trẻ uống 2 - 3 liều hay có thể chia đều 4 liều dùng. Có thể sẽ tăng thêm liều dùng hàng tuần để đạt được kết quả điều trị như mong đợi.

Liều dùng tối đa: dùng liều 35mg/kg/ngày.

Đối với trẻ 6 - 12 tuổi:

Đối với liều dùng khởi đầu: dùng liều 100mg và cho trẻ uống 2 lần/ ngày, hoặc có thể dùng liều 50mg và uống 4 lần/ngày. Các bác sĩ có thể chỉ định tăng liều hàng tuần 100mg/ ngày, bằng cách sử dụng viên phóng thích kéo dài 2 lần/ ngày, hay bạn có thể dùng 3 - 4 lần/ ngày với những công thức sử dụng khác nhau.

Hướng dẫn liều dùng tối đa: dùng liều 400 - 800mg/ngày.

Liều tối đa: 100mg/ngày.

Đối với trẻ 12 tuổi:

- Liều uống khởi đầu: uống 200mg và được uống 2 lần/ ngày hay có thể dùng liều 100mg và uống 4 lần/ ngày. Ngoài ra, có thể tiến hành tăng liều dùng hàng tuần với liều 200mg/ngày.

- Liều uống duy trì: 800 - 1.200mg/ngày.

Tốt nhất liều dùng không được vượt quá 1.000mg đối với trẻ 12 - 15 và dùng 1.200mg/ ngày đối với trẻ > 15 tuổi. Tuy nhiên, liều dùng > 1.600mg/ ngày đối với những trường hợp hiếm.

Những tác dụng phụ khi sử dụng thuốc Carbamazepine

Là loại thuốc được sử dụng trong điều trị động kinh, nên thuốc không tránh khỏi các tác dụng phụ. Những tác dụng phụ có thể xảy ra với thuốc Carbamazepine khi sử dụng thường thấy đó là:

• Chóng mặt
• Giảm tiểu cầu
• Buồn ngủ
• Buồn nôn
• Ói mửa
• Thiếu máu không tái tạo
• Trầm cảm tủy xương
• Suy tim sung huyết
• Phù
• Mất thăng bằng
• Khô miệng, sưng lưỡi
• Buồn nôn, nôn, cảm giác không ổn định
• Các tác dụng phụ hiếm gặp và nguy hiểm như chảy máu bất thường (mũi, miệng, âm đạo hoặc trực tràng), điểm tím hoặc đỏ dưới da
• Sốt, cảm giác mệt mỏi, suy nhược, rối loạn, da nhợt nhạt, cảm thấy choáng váng hoặc khó thở
• Dễ bị bầm tím
• Đi tiểu ít hoặc không có nhu cầu đi tiểu
• Sưng, tăng cân nhanh chóng
• Buồn nôn, đau bụng trên, ngứa, chán ăn, nước tiểu đậm màu, phân màu đất sét, vàng da (hoặc mắt)
• Nhầm lẫn, các vấn đề tầm nhìn, ảo giác
• Nhịp tim chậm đi hoặc nhanh hơn
• Phản ứng da – sốt, đau họng, sưng mặt hoặc lưỡi
• Nóng trong mắt, đau da
• Phát ban da đỏ hoặc màu tím lan (đặc biệt là ở mặt hoặc trên cơ thể) và gây phồng rộp và bong tróc.
• Các tác dụng khác: Chứng nhuyễn xương sau khi điều trị kéo dài do giảm calci và 25 - OH – cholecalciferol trong huyết tương, phản ứng giống luput ban đỏ toàn thân, sốt, sưng hạch bạch huyết.

Trên đây là danh sách những tác dụng phụ có thể xảy ra với thuốc Carbamazepine. Đây không phải là một danh sách đầy đủ, tuy rằng không phải ai cũng gặp phải các tác dụng phụ này khi dùng thuốc. Những tác dụng phụ có thể nhưng không phải luôn xảy ra nhưng khi xuất hiện các hiện tượng trên, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn y tế.

Thận trọng

Không cho con bú trong khi sử dụng thuốc Carbamazepine

• Trước khi dùng thuốc Carbamazepine này, hãy thông báo cho bác sĩ những loại thuốc, vitamin, thảo dược bổ sung, những bệnh đang mắc, mang thai, sắp mổ để bác sĩ có cách xử lý sớm
• Không dùng cùng lúc thuốc carbamazepine với các thuốc ức chế MAO  furazolidone, linezolid, phenelzine, rasagiline, isocarboxazid, selegiline và tranylcypromine.
• Thận trọng khi dùng cho người già và người mắc bệnh tăng nhãn áp, bệnh tim mạch nặng, bệnh gan hoặc bệnh thận
• Phải thận trọng khi ngưng dùng carbamazepine với người động kinh
• Theo dõi công thức máu và xét nghiệm chức năng gan cho con bú
• Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú cần cân nhắc trước khi dùng carbamazepine vì thuốc này thuộc nhóm D(Có bằng chứng về nguy cơ) đối với thai kỳ.

Bài viết được tổng hợp bởi giảng viên khoa dược, Cao đẳng Y Dược Nha Trang