Kiến thức y dược
Thuốc Glyceryl Trinitrat là thuốc gì? Liều dùng, cách dùng thuốc
Glyceryl Trinitrat là loại thuốc có tác dụng như thế nào? Liều dùng ra sao để có hiệu quả nhất? Thông tin bài viết dưới đây các giảng viên y dược sẽ cập nhật chi tiết đến cho cho mọi người được biết.
Những thông tin về thuốc Glyceryl trinitrat
Glyceryl trinitrat là loại thuốc có tác dụng làm giãn mạch, dùng trong đau thắt ngực, phòng và chữa các bệnh lý tim mạch. Thuốc Glyceryl trinitrat chỉ được sử dụng khi có chỉ định từ bác sĩ nếu không sẽ có những nguy hiểm đến tính mạng của bạn.
Nhóm thuốc: Thuốc tim mạch
Thuốc biệt dược mới : Glyceryl Trinitrate- Hameln 1mg/ml,
Glyceryl Trinitrate- Hameln 1mg/ml Injection, Nitromint
Nang giải phóng kéo dài;Khí dung xịt lưỡi;
Miếng thuốc dán; Dung dịch tiêm
Thành phần : Glyceryl trinitrate
Dạng thuốc và hàm lượng Glyceryl trinitrat:
Viên đặt dưới lưỡi 0,3 mg, 0,4 mg, 0,5 mg, 0,6 mg nitroglycerin.
Viên giải phóng kéo dài: 1 mg, 2 mg, 3 mg, 5 mg.
Thuốc mỡ 2%.
Miếng thuốc dán 0,1 mg, 0,2 mg, 0,3 mg, 0,4 mg, 0,8 mg/giờ.
Dung dịch tiêm 0,5 mg/ml x 5 ml; 1 mg/ml x 1 ml; 5 mg/ml x 5 ml và 10 ml
Khí dung xịt lưỡi: 200 liều/bình, 0,4 mg/ liều xịt.
Nang giải phóng kéo dài 2,5 mg, 6,5 mg, 9 mg.
Glyceryl Trinitrat có tác dụng như thế nào?
Glyceryl trinitrat có tác dụng trong quá trình làm giảm được cơn đau thắt ngực, có tác dụng thay đổi theo liều lượng, dạng bào chế chỉ dùng trong cấp nội viện người bệnh cần chú ý để dùng thuốc hiệu quả.
Glyceryl Trinitrat tác dụng thay đổi theo liều lượng, ở liều trung bình thuốc này làm giảm lượng máu về tim sự giãn mạch xảy ra chủ yếu ở tĩnh mạch giảm áp lực trong các buồng tim, giảm sức cản ngoại vi ở thì tâm thu đồng thời còn làm giãn mạch ở các tiểu động mạch, giảm tiêu thụ ôxy của cơ tim. Glyceryl Trinitrat phân bố chậm, đều nên thuốc không gây nhịp tim nhanh phản xạ, không gây hạ huyết áp động mạch.
Glyceryl Trinitrat sử dụng ở liều cao sẽ có tác dụng làm gây giãn các tiểu động mạch, có thể gây phản xạ giao cảm làm nhịp tim nhanh, giảm huyết áp động mạch không nhiều. Thuốc Glyceryl Trinitrat tác động chủ yếu trên hệ tĩnh mạch.
Glyceryl Trinitrat phòng ngừa được cơn đau ở dạng nén hay dạng phun trước khi luyện tập thể dục.
Thuốc Glyceryl trinitrat có tác dụng giảm sức cản ngoại biên nhằm hạ huyết áp, tạm thời làm giảm các cơn đau thắt ngực. Ngoài ra Glyceryl trinitrat còn có tác dụng cung cấp máu cho vùng tim bị thiếu máu và điều hòa máu cho tim
Chỉ định :
-Glyceryl trinitrat được chỉ định trong phòng và điều trị cơn đau thắt ngực
- Điều trị tăng huyết áp.
- Dự phòng cơn đau thắt ngực.
- Glyceryl trinitrat là thuốc đầu bảng điều trị cơn đau thắt ngực ở mọi thể, có tác dụng rất tốt với cơn đau thắt ngực Prinzmetal, cắt cơn đau nhanh chóng.
- Chỉ định trong điều trị suy tim sung huyết (nhất là suy tim trái có tăng sức cản ngoại vi và tăng áp lực mao mạch phổi).
- Nhồi máu cơ tim: Glyceryl trinitrat làm hẹp được diện tích thiếu máu và hoại tử.
- Glyceryl trinitrat dùng để chỉ định điều trị hỗ trợ trong bệnh suy tim mãn tính nặng, suy tim trái nặng bán cấp
- Glyceryl trinitrat điều trị suy tim sung huyết khi chúng ta phối hợp với các thuốc khác).
Glyceryl trinitrat được chỉ định trong phòng và điều trị cơn đau thắt ngực
Chống chỉ định:
Glyceryl trinitrat chống chỉ định sử dụng cho các trường hợp:
- Chống chỉ định sử dụng cho các bệnh nhân bị thiếu máu.
- Tăng nhãn áp.
- Thường xuyên bị huyết áp thấp.
- Người mắc các bệnh lý về tim như: nhồi máu cơ tim thất phải, trụy tim mạch, viêm màng ngoài tim co thắt bệnh cơ tim phì đại tắc nghẽn,…
- Chống chỉ định sử dụng cho cho phụ nữ có thai hoặc đang trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ.
- Chống chỉ định trong trường hợp các bệnh nhân bị dị ứng hoặc bị quá mẫn cảm với các thành phần của thuốc.
- Trường hợp bệnh nhân dị ứng hoặc quá mẫn cảm với thuốc này
Liều dùng và cách sử dụng thuốc Glyceryl trinitrat
Hướng dẫn sử dụng
Thuốc Glyceryl trinitrat có nhiều dạng bào chế nên người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ các hướng dẫn sử dụng theo các chuyên viên y tế, không được tự ý thay đổi hay tăng giảm liều lượng.
Với thuốc dạng phun xịt người ngay khi có cơn đau thì bệnh nên sử dụng dưới lưỡi để có hiệu quả cao sau đó ngậm chặt miệng sau khi xịt xong, nên sử dụng liều xịt thứ 2 sau khoảng thời gian 5 phút
Dạng miếng dán Glyceryl trinitrat nên dán ở những vị trí như cánh tay, vai, ngực, để có thể thẩm thấu nhanh giúp giảm bớt cơn đau.
Dạng thuốc bôi Glyceryl trinitrat nên được bôi ở những vị trí khác nhau ở vùng ngực, cánh tay hoặc đùi trong khoảng 3 – 4 giờ.
Những dạng thuốc sau thời gian sử dụng mà không thấy thuyên giảm cơn đau mà có xu hướng đau nặng hơn thì bạn nên đến các cơ sở y tế hoặc gọi cấp cứu để được xử lý kịp thời mà không để lại di chứng.
Liều lượng
Liều lượng thông thường thuốc Glyceryl trinitrat sử dụng dành cho người lớn trong trường hợp cần kiểm soát các cơn đau thắt ngực:
Thuốc dạng phóng thích biến đổi: Dùng 12,8 mg thuốc/ ngày, chia đều thành 2 lần sử dụng
Thuốc dạng dán: Dán 1 miếng dán lên ngực, đùi, bụng cánh tay hoặc vai, mỗi lần dán lên đổi ở những vị trí khác nhau, thời gian để thay thế miếng dán khác là trong 24 giờ.
Đối với dạng thuốc dạng mỡ bôi da: Người bệnh có thể sử dụng thoa lên những vùng như ngực, cánh tay, khoảng cách giữa những lần bôi là 3- 4 giờ mỗi ngày thoa 3 – 4 lần.
Liều lượng thông thường thuốc Glyceryl trinitrat sử dụng trong trường hợp điều trị bệnh đau thắt ngực không ổn định:
Dùng theo đường truyền tĩnh mạch, sử dụng liều khởi đầu với 5 – 10 mcg/ phút.
Liều lượng thông thường thuốc Glyceryl trinitrat sử dụng trong trường hợp mắc bệnh đau thắt ngực cấp tính:
Thuốc dạng bình xịt: Bạn nên xịt 1 – 2 lần lên trên hoặc dưới lưỡi, không nên dùng nhiều trong vòng 15 phút, khoảng cách giữa các liều nên duy trì đúng.
Thuốc dạng uống: Dùng 300 – 600 mcg điều trị cho người bệnh, nếu cơn đau vẫn chưa thuyên giảm bạn có thể dùng lặp lại
Thuốc dạng ngậm dưới lưỡi: Nên sử dụng 2 – 5 mg/ ngày
Liều lượng thông thường thuốc Glyceryl trinitrat sử dụng trong trường hợp cho người mắc bệnh suy tim:
Dùng dạng ngậm dưới lưỡi: bệnh nhân bị suy tim mạn tính có thể sử dụng ngậm 2 lần, liều lượng sử dụng 5mg, có thể được lặp lại nếu như thấy triệu chứng chưa được kiểm soát.
Thuốc dạng tiêm: liều lượng khởi đầu 5 – 25 mcg, sử dụng truyền tĩnh mạch
Liều lượng thông thường thuốc Glyceryl trinitrat sử dụng trong trường hợp thoát mạch thứ cấp ống thông dò tĩnh mạch và cần phòng ngừa viêm tĩnh mạch:
Dùng thuốc dạng dán: Bạn dùng 1 miếng dán vào vị trí tiêm tĩnh mạch đồng thời sử dụng điều trị bằng truyền tĩnh mạch
Liều lượng thông thường thuốc Glyceryl trinitrat sử dụng cần điều trị cho người bị nhồi máu cơ tim cấp tính:
Dùng thuốc dạng tiêm trong trường hợp này nên dùng tối đa không vượt quá 400 mcg/ phút, nên sử dụng 5 – 25 mcg truyền tĩnh mạch.
Liều lượng thông thường thuốc Glyceryl trinitrat sử dụng trong trường hợp cho người bị tăng huyết áp:
Dùng thuốc dạng tiêm: Liều dùng tối đa không vượt quá 400 mcg/ phút, nên sử dụng 5 – 25 mcg truyền tĩnh mạch.
Tốt nhất liều dùng nên sử dụng theo từng dạng của thuốc.
Liều lượng thông thường thuốc Glyceryl trinitrat sử dụng dành cho trẻ em
Liều dùng cho trẻ em hiện chưa có nghiên cứu và kết luận về liều lượng an toàn và lợi ích khi cho trẻ sử dụng thuốc vì thế mà các phụ huynh cần tham khảo các bác sĩ chuyên khoa trước khi cho trẻ dùng thuốc.
Tác dụng phụ của thuốc Glyceryl trinitrat
Glyceryl trinitrat cũng giống với nhiều loại thuốc khác sẽ có thể gây ra một vài những tác dụng phụ không mong muốn cho người sử dụng nó như:
- Glyceryl trinitrat gây cho người sử dụng thường xuyên bị chóng mặt, đau đầu.
- Mất vị giác, ăn không ngon miệng.
- Nhức đầu.
- Nhịp tim đập nhanh bất thường.
- Bị đỏ mặt.
- Có các triệu chứng nôn hoặc buồn nôn.
- Có thể bị ngất xỉu.
- Có ảm giác có những đốt hay đau nhói ở trong miệng.
- Người dùng sẽ gặp phải những phản ứng dị ứng đối với bề mặt da.
- Nhịp tim bị giảm.
- Gặp phải những phản ứng dị ứng đối với da.
- Rối loạn nhịp tim, tim đập lúc nhanh lúc chậm
- Có những trường hợp nghiêm trọng hơn thì bệnh nhân có thể bị ngất hoặc bị tím tái
- Một số trường hợp sau khi dùng thuốc không lâu sẽ bị tụt huyết áp khi đứng dậy đột ngột
Thuốc Glyceryl trinitrat gây cho người sử dụng thường xuyên bị chóng mặt
Những tác dụng phụ của thuốc Glyceryl trinitrat ở trên chưa phải là đầy đủ, không phải ai dùng cũng sẽ gặp phải những tác dụng phụ này, nếu như thấy cơ thể xuất hiện một số dấu hiệu khác lạ thì người bệnh nên theo dõi và trao đổi lại với bác sĩ để có cách xử lý kịp thời.
Tương tác thuốc
Theo các chuyên gia y dược tại Cao Đẳng Y dược Nha Trang, thì để hạn chế nhất quá trình tương tác thuốc ít xảy ra, người bệnh cần cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc đang sử dụng gồm cả thuốc kê đơn, không kê đơn, những những thực phẩm chức năng, vitamin, thảo dược để dược sĩ xem xét.
- Dưới đây là một số loại thuốc có thể sẽ tương tác với thuốc Glyceryl trinitrat như:
- Thuốc giãn mạch, lợi tiểu.
- Chất ức chế beta
- Thuốc làm hạ huyết áp khác
- Thuốc giảm đau như morphine.
- Chất ức chế phosphodiesterase loại -5
- Thuốc giãn mạch khác;
- Thuốc chống loạn thần
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng.
- Thuốc đối kháng canxi
Những lưu ý trong quá trình sử dụng thuốc Glyceryl trinitrat
Trong thời gian sử dụng thuốc người dùng cần thận trọng những điều lưu ý dưới đây:
- Hết sức thận trọng khi sử dụng Glyceryl trinitrat cho bệnh nhân mắc các triệu chứng hoặc bệnh lý như: mất nước, thiếu máu, tiêu chảy nặng, người có tiền sử về bệnh suy gan, thận.
- Cần thận trọng trong quá trình sử dụng không sử dụng rượu bia hay các chất kích thích khác vì các đồ uống đó có tác dụng giãn mạch nên nếu dùng đồng thời với thuốc Glyceryl trinitrat sẽ làm tăng nguy cơ hạ huyết áp nghiêm trọng.
- Người dùng khi sử dụng với Glyceryl trinitrat sau khi uống thuốc nên nằm hoặc ngồi một lúc để tránh được tình trạng xảy ra việc hạ huyết áp đứng, sử dụng Glyceryl trinitrate thì nên tăng liều lượng từ từ
- Thận trọng khi chọn thuốc sử dụng cho người cao tuổi vì ở độ tuổi đó sức đề kháng kém cần có sự giám sát của người khác
- Ở liều trung bình, Glyceryl trinitrat làm giảm lượng máu về tim , sự giãn mạch xảy ra chủ yếu ở tĩnh mạch và giảm tiêu thụ oxy trong cơ tim, giảm sức cản ngoại vi trong thì tâm thu
- Ở liều cao, Glyceryl trinitrat giảm huyết áp động mạch tuy không nhiều, Glyceryl trinitrate gây giãn các tiểu động mạch có thể gây phản xạ giao cảm làm nhanh nhịp tim.
- Glyceryl trinitrat ở dạng tiêm: chuyển hóa rất nhanh tại gan sau đó sẽ đào thải qua thận dưới dạng chất trung gian
- Glyceryl trinitrate ở dạng ngậm dưới lưỡi hấp thu nhanh chỉ sau 2 phút đạt nồng độ đỉnh
- Ở dạng phun, Glyceryl trinitrat thuốc đạt được nồng độ đỉnh dưới 5 phút thích hợp cho việc điều trị cấp cứu.
- Thận trọng khi sử dụng Glyceryl trinitrat, lựa chọn dạng thuốc thích hợp cho mỗi đối tượng, tùy theo sự dung nạp. Khi đang dùng Glyceryl trinitrate liều cao, người bệnh không được ngừng thuốc đột ngột, dùng liên tục sẽ bị nhờn thuốc. Cho nên việc bạn dùng liều cao ngay bắt đầu dù dùng ở dạng nào cũng đều rất nguy hiểm như buồn nôn, bốc hỏa, gây nhức đầu thoáng qua
- Glyceryl trinitrat gây giãn mạch mạnh, hạ huyết áp, tác dụng giãn mạch là do sinh ra oxit nitrit, Oxit nitrit tạo ra methemoglobin
- Những người già có thể có hạ nhịp tim nhanh phản xạ, hạ huyết áp, buồn nôn, nôn, đau quặn bụng, nặng hơn nữa gây đau đầu dữ dội, rối loạn thị giác, tăng áp lực nội sọ, chóng mặt, gây methemoglobin, trụy mạch.
- Thận trọng về liều lượng của thuốc Glyceryl trinitrat, glyceryl trinitrat sinh ra oxit nitrit nhưng oxit nitric là tạo ra methemoglobin gây chất độc gây hại cho máu gây hạ huyết áp
- Dùng liều lượng Glyceryl trinitrat đúng chỉ định vì dùng quá liều hay tiêm quá liều đều rất nguy hiểm cho người sử dụng. Cần phải xem xét về hàm lượng trước khi dùng.
- Thận trọng về cách dùng Glyceryl trinitrat, với loại thuốc có tác dụng kéo dài thì cần dùng liều khởi đầu ở dạng thấp và tăng đến liều có hiệu lực từ từ. Nếu sử dụng liều cao ngay có thể sẽ gây hạ huyết áp động mạch gây nhức đầu dữ dội ở một vài người bệnh. Nên chia đều liều dùng theo sự dung nạp hiệu quả của cơ thể, không nên ngừng thuốc đột ngột khi đang dùng liều cao. Khoảng cách giữa các liều cần chọn vào giai đoạn bệnh ổn định, cần chọn một thời gian dùng thuốc thích hợp trong điều trị hỗ trợ suy tim trái nặng và bán cấp
- Với dạng tiêm tĩnh mạch Glyceryl trinitrat cần phải pha loãng thuốc bằng dung dịch, tiêm hoặc truyền nhỏ giọt tĩnh mạch với liều lượng ổn định. Cần có sự theo dõi chặt chẽ khi truyền tránh huyết áp động mạch hạ xuống dưới 30mmHg
- Liều lượng Glyceryl trinitrat tùy theo từng chỉ định, khi cần dùng liều cao hơn cần có sự hướng dẫn của dược sĩ, tăng dần liều theo từng nấc chỉ thực hiện trong điều trị nội trú.
- Nên ngồi hay nằm sau khi dùng thuốc trong mọi trường hợp tránh các tác dụng do tư thế đứng
- Dùng đồng thời Glyceryl trinitrat với các thuốc hạ huyết áp sẽ làm hạ huyết áp mạnh cho nên nếu dùng phối hợp bạn nên cân nhắc kỹ liều
- Không dùng đồng thời với rượu vì sẽ gây gây hạ huyết áp
- Thận trọng khi dùng Glyceryl trinitrat cho những bệnh nhân bị suy gan, cường tuyến giáp, suy thận nặng, suy dinh dưỡng.
Những thông tin cung cấp về thuốc Glyceryl trinitrat trong bài viết hi vọng giúp người bệnh biết cách sử dụng đúng cách, lưu ý những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo thêm cho sản phẩm, không thể thay thế được những chỉ định của các chuyên gia y tế về liều dùng cũng như cách dùng thuốc phù hợp. Không nên tự ý mua thuốc về sử dụng vì sẽ dễ dẫn tới quá liều và dễ bị các tương tác thuốc không tốt cho sức khỏe.