Ganciclovir liều dùng thuốc ra sao? Trước khi dùng loại thuốc này mọi người cần lưu ý những gì?. Cùng tìm hiểu kỹ trong bài viết sau để có cách sử dụng thuốc an toàn nhất.

Ganciclovir là thuốc kháng vi-rút, được dùng để điều trị và dùng để ngăn ngừa nhiễm trùng gây ra do cytomegalovirus. Thuốc Ganciclovir làm chậm sự tăng trưởng và lan truyền của cytomegalovirus, trước khi dùng Ganciclovir  mọi người cần phải trao đổi kỹ với bác sĩ về liều dùng cũng như cách dùng thuốc  sao cho an toàn. Thuốc Ganciclovir cũng có thể được dùng cho nhiều mục đích khác không được liệt kê đầy đủ, nhiễm trùng cytomegalovirus này thường xảy ra ở bệnh nhân bị suy hệ miễn dịch như là ở các bệnh nhân cấy ghép cơ quan và bệnh nhân bị AIDS.

Những thông tin cần biết về thuốc Ganciclovir

Nhóm thuốc: Thuốc trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn, kháng nấm, kháng virus

Thuốc biệt dược mới : Cymevene, Cymevene, Cymevene, Valcyte, Valcyte, Valgan

Dạng thuốc : Viên nang,Bột pha tiêm

Thành phần : Ganciclovir natri

Dạng thuốc và hàm lượng

Viên nang: 250 mg

Lọ bột pha tiêm: 500 mg ganciclovir natri.

Công dụng

Thuốc Ganciclovir được sử dụng phổ biến trong việc điều trị và kiểm soát cũng như phòng chống, cải thiện cho những bệnh và hội chứng bệnh cytomegalovirus được ghép tạng, dùng trong việc điều trị ở những người nhiễm HIV giai đoạn cuối.

Thuốc Ganciclovir được sử dụng để điều trị viêm võng mạc cytomegalovirus ở những bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch.

Thuốc Ganciclovir được sử dụng trong việc điều trị ở những người nhiễm HIV giai đoạn cuối

Chỉ định:

Thuốc Ganciclovir được chỉ định điều trị một số bệnh nhiễm virus cự bào khác bao gồm viêm đại tràng và viêm phổi, viêm thực quản.

Chỉ định điều trị viêm võng mạc do virus cự bào cho những đối tượng bị bệnh suy giảm miễn dịch gồm

Ðiều trị ở người bệnh suy giảm nhiễm bệnh do CMV, các người bệnh AIDS và ở những người bệnh ghép cơ quan có nguy cơ nhiễm

Chống chỉ định:

• Thuốc Ganciclovir được chống chỉ định ở những bệnh nhân quá mẫn cảm với acyclovir hoặc ganciclovir hoặc với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
• Thuốc Ganciclovir được chống chỉ định cho phụ nữ có thai và phụ nữ đang cho con bú.
• Số lượng tiểu cầu dưới 25 000/mm3.
• Số lượng bạch cầu đa nhân trung tính dưới 500/mm3,
• Có thể xảy ra phản ứng quá mẫn chéo giữa các thuốc này vì có sự giống nhau về cấu trúc hóa học

Những tác dụng phụ của thuốc Ganciclovir

Khi dùng Ganciclovir bạn có thể gặp phải một vài tác dụng phụ, dưới đây là danh sách những tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm:

• Chảy máu hoặc bầm tím bất thường
• Bị tê hoặc ngứa ran ở một phần cơ thể.
• Phản ứng dị ứng đóng cửa cổ họng, khó thở, sưng môi, lưỡi, hoặc mặt, phát ban
• Sốt hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng
• Xanh xao và mệt mỏi
• Mức độ hồng cầu thấp có thể là dấu hiệu của bệnh thiếu máu
• Nói chuyện với bác sĩ nếu bạn bị các dấu hiệu như ngứa ngáy, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, tăng sự đổ mồ hôi, giảm sự thèm ăn
• Cơn sốt
• Sự sản xuất tinh trùng giảm hoặc vô sinh.
• Nhiễm trùng
• Giảm bạch cầu
• Nhiễm trùng huyết
• Ớn lạnh
• Giảm tiểu cầu
• Thiếu máu

Đây không phải là một danh sách đầy đủn tác dụng phụ khi dùng thuốc Ganciclovir, một vài tác dụng phụ có thể hiếm gặp có khả năng xảy ra nhiều hơn.

Không phải ai cũng gặp phải các tác dụng phụ như trên khi dùng thuốc, các tác dụng phụ không phải luôn xảy ra. Bạn cũng có thể gặp phải các tác dụng phụ khác không được đề cập. Nếu bạn quan sát thấy những tác dụng phụ nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn y tế đặc biệt là nếu chúng không biến mất.

Thận trọng

Trước khi dùng thuốc này, cần lưu ý một số những điều dưới đây:

• Hãy thông báo cho bác sĩ biết về tất cả những những loại thuốc, sản phẩm không kê đơn hoặc kê đơn như vitamin, thảo dược bổ sung để bác sĩ đưa ra liều lượng cho phù hợp
• Thận trọng khi dùng thuốc này đường tiêm
• Thận trọng với người bệnh suy giảm chức năng thận.
• Không được tiêm tĩnh mạch nhanh hoặc tiêm cả liều thuốc này ngay một lúc.
• Liều dùng cho người già và người bệnh thận cần điều chỉnh theo độ thanh thải creatinin huyết thanh.
• Thận trọng khi dùng cho những bệnh nhân có tình trạng sức khỏe hiện tại mang thai, sắp mổ,...
• Cần theo dõi công thức máu thường xuyên do thuốc có ảnh hưởng độc với máu
• Nên chú ý đặc biệt với công thức bạch cầu, bạch cầu trung tính và tiểu cầu. Ở những bệnh nhân bị giảm bạch cầu giảm tiểu cầu, giảm bạch cầu trung tính, thiếu máu ngừng sử dụng thuốc hoặc nên điều trị với các yếu tố làm tăng sự tạo huyết. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn cần xét nghiệm khoảng từ 2-3 lần trong một tuần khi điều trị bằng đường tiêm
• Thuốc ganciclovir không khỏi được bệnh viêm võng mạc do CMV nên cần báo cho bệnh nhân biết
• Thuốc ganciclovir có thể ảnh hưởng tới sự sinh tinh trùng và khả năng sinh sản. Vì thế mà bệnh nhân nam khi dùng thuốc cần sử dụng các biện pháp tránh thai trong khi điều trị ít nhất là 90 ngày.
• Phụ huynh nên thận trọng và cân nhắc lợi ích và nguy cơ khi dùng thuốc cho trẻ em. Hiệu quả an toàn trên trẻ em dưới 13 tuối chưa được xác định
• Nên kiểm tra mắt định kỳ khi dùng thuốc, khoảng 6 tuần một lần.
• Thận trọng với người bệnh có tiền sử bệnh huyết học
• Thận trọng với người bệnh điều trị phóng xạ, điều trị bằng các thuốc ức chế tủy xương, người bệnh có tiền sử giảm bạch cầu
• Ganciclovir nghiên cứu in vitro và trên động vật thí nghiệm có khả năng gây đột biến gen và ung thư
• Chỉ nên dùng thuốc theo hướng dẫn được in ra đi kèm sản phẩm hoặc theo như chỉ dẫn của bác sĩ

Một vài tình trạng sức khỏe hiện tại của người bệnh có thể khiến bạn dễ gặp phải một số các tác dụng phụ của thuốc hơn.  Một số bệnh làm ảnh hưởng được liệt kê dưới đây.

• Bệnh nhân suy thận
• Bệnh nhân có tồn tại trước đó giảm tế bào máu
• Liều lượng ganciclovir phụ thuộc vào tình trạng của bạn
• Nguy cơ teratogenesis
• Hãy nói với bác sĩ nếu bạn bị nguy cơ giảm bạch cầu, thiếu máu và giảm tiểu cầu
• Cần tư vấn giám sát công thức máu khi điều trị
• Có phản ứng dị ứng cytopenic với thuốc khác, hóa chất hoặc chiếu xạ
• Thuốc này có thể gây vô sinh, nguy cơ vô sinh
• Những bệnh nhân viêm võng mạc cytomegalovirus

Liều dùng và cách dùng thuốc ganciclovir

Liều dùng

Liều dùng của thuốc ganciclovir được quy định theo dạng ganciclovir base.

Liều dùng của thuốc ganciclovir thường khởi đầu bằng đợt liều tiêm sau đó điều trị duy trì.

- Với các trường hợp điều trị bệnh viêm võng mạc do CMV ở người có chức năng thận bình thường:

Liều dùng của thuốc ganciclovir điều trị khởi đầu: 5 mg/kg/lần, 12 giờ một lần, tiêm truyền tĩnh mạch chậm trong 1 giờ, điều trị khoảng 14 – 21 ngày sau đó dùng liều duy trì. Khi điều trị khởi đầu không dùng đường uống.

Liều dùng của thuốc ganciclovir điều trị duy trì: dùng liên tục 7 ngày/ tuần, tiêm truyền tĩnh mạch 5 mg/kg/lần/ngày hoặc tiêm liều 6 mg/kg/lần/ngày.

Liều dùng của thuốc ganciclovir dùng đường uống: 3 lần/ngày, uống vào bữa ăn, 1000 mg/lần.

Liều dùng của thuốc ganciclovir trường hợp phòng bệnh nhiễm CMV cho người bệnh bị nhiễm HIV giai đoạn cuối:

Uống: 1 000 mg/ lần, 3 lần/ngày, phòng cho người nhiễm HIV/ AIDS khi có TCDH(+) < 50/mm3

Liều dùng của thuốc ganciclovir phòng bệnh nhiễm CMV cho người bệnh ghép cơ quan:

Liều khởi đầu và duy trì thuốc ganciclovir giống như điều trị viêm võng mạc do CMV, tuy nhiên đợt điều trị khởi đầu thuốc ganciclovir trong khoảng 7 – 14 ngày. Thời gian dùng thuốc ganciclovir liều duy trì còn phụ thuộc vào các triệu chứng lâm sàng và tùy thuộc vào mức độ suy giảm miễn dịch thời gian điều trị cần ít nhất 1 tháng.

Thuốc ganciclovir liều dùng cần có sự điều chỉnh theo độ thanh thải creatinin cho người bị bệnh suy thận.

Liều dùng của thuốc ganciclovir dùng cho mỗi người là khác nhau

Cách dùng:

Mọi người nên dùng thuốc ganciclovir theo chỉ dẫn của bác sĩ, nếu như vẫn còn thắc mắc nào chưa hiểu hãy hỏi bác sĩ, y tá, hoặc dược sĩ.

Dùng thuốc ganciclovir uống kèm thức ăn để tăng sự hấp thụ thuốc trong cơ thể. Nếu cần tiêm tĩnh mạch, hãy nhờ đến sự trợ giúp của các nhân viên y tế. Không nên tự ý tiêm thuốc ganciclovir nếu như bạn không hiểu về các chỉ dẫn. Không được sử dụng bất kỳ các sản phẩm thuốc nào đã bị đổi màu hoặc thuốc có chứa cặn, thuốc trông khác với liều trước của bạn.

Không dùng thuốc ganciclovir đã quá hạn sử dụng hoặc được yêu cầu loại bỏ bởi bác sĩ hoặc dược sĩ. Triệu chứng quá liều có thể bắt đầu được cải thiện trước các liệu trình điều trị hoàn toàn kết thúc. Người bệnh khi quá liều có thể cần tới xét nghiệm máu, kiểm tra mắt, trong khi điều trị với thuốc ganciclovir để giám sát tiến độ và tác dụng phụ của thuốc.

Triệu chứng của quá liều thuốc ganciclovir bao gồm:

• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Mất cảm giác thèm ăn
• Tiêu chảy
• Suy nhược
• Chóng mặt
• Nhức đầu
• Nhầm lẫn
• Da tái nhợt
• Mệt mỏi quá mức
• Chảy máu hoặc bầm tím bất thường
• Tiểu ít
• Thở ngắn
• Tim đập nhanh
• Khó ngủ
• Động kinh
• Vàng da hoặc mắt
• Đau dạ dày.
• Các triệu chứng giống cảm cúm
• Sưng bàn tay, cánh tay
• Sưng bàn chân, mắt cá chân, hoặc cẳng chân
• Người bệnh có biểu hiện như bị đau họng, sốt, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng khác ớn lạnh, ho

Tương tác thuốc ganciclovir

Tương tác thuốc có thể dẫn tới một số các phản ứng phụ không có lợi cho sức khỏe vì vậy nếu bạn dùng thuốc khác đồng thời hoặc sản phẩm không kê đơn cùng lúc, cần trao đổi lại với dược sĩ. Hãy cho bác sĩ biết về danh sách tất cả các loại thuốc, thảo dược bổ sung, vitamin bạn đang dùng vì nếu như bạn dùng thuốc khác cùng lúc với thuốc ganciclovir thì công dụng của Ganciclovir có thể thay đổi.

Thuốc ganciclovir có thể tăng rủi ro xảy ra tác dụng phụ, làm cho những thuốc còn lại không hoạt động đúng cách. Thuốc ganciclovir có thể tương tác với những loại thuốc và sản phẩm sau:

• Amphotericin B
• Dapsone
• Flucytosine
• Adriamycin
• Ganciclovir
• Probenecid
• Trimethoprim/sulfamethoxazole
• Pentamidine
• Imipenem/cilastatin
• Didanosine
• Vinblastine

Những thông tin cung cấp trong bài viết về thuốc ganciclovir hi vọng sẽ giúp ích được cho các bạn trước khi quyết định sử dụng. Tuy nhiên bạn nên lưu ý những thông tin về liều dùng, cách dùng, tác dụng thuốc ganciclovir chỉ mang tính chất tham khảo thêm cho sản phẩm. Người dùng không nên tự ý mua thuốc về tiêm tĩnh mach hoặc sử dụng khi chưa có sự chỉ định của các dược sĩ chuyên môn.

Bài viết do giảng viên tại Cao đẳng Y Dược Nha Trang tổng hợp