Thuốc Diethylcarbamazine là loại thuốc từ lâu được biết đến với công dụng để tiêu diệt các loại giun trong cơ thể, thuốc ược bào chế từ hoạt chất Diethylcarbamazine. Để giúp bạn đọc dùng thuốc hiệu quả, dược sĩ giảng dạy tại Cao đẳng Y Dược Nha Trang sẽ hướng dẫn cách sử dụng chi tiết trong bài viết dưới đây.

Thông tin về thuốc Diethylcarbamazine

Dạng bào chế: Viên nén.

Thành phần

Thuốc Diethylcarbamazine được bào chế từ hoạt chất Diethylcarbamazine và lượng tá dược vừa đủ

Nhóm thuốc: Thuốc điều trị ký sinh trùng, kháng nấm, kháng virus và chống nhiễm khuẩn

Tên khác: Diethylcarbamazin

Tên biệt dược: Notezine

Thương hiệu: Hetrazan, Banocide, Decet, Dicarb, Diethizine, Notezine và Supatonin.

Thuốc Diethylcarbamazine có công dụng gì?

Thuốc Diethylcarbamazine là thuốc điều trị ký sinh trùng, kháng nấm, đặc biệt là thuốc trị giun được sử dụng rộng rãi, đặc biệt là nhiễm Wucheria bancrofti, trị giun sán, điều trị bệnh giun chỉ.

Thuốc Diethylcarbamazine có 2 kiểu tác động, thứ nhất làm giảm hoạt động cơ của giun, diệt ấu trùng giun chỉ Onchocerca volvulus ở da, làm giun rời khỏi vị trí. Tác động thứ 2 làm thay đổi màng ngoài của ấu trùng giun không diệt ấu trùng giun chỉ, giun trưởng thành (giun cái), giun chỉ ở các hạch nhỏ mặc dù thuốc có thâm nhập vào trong dịch.

Thuốc có thể do tác dụng phân cực cơ giun của phần piperazin, và tống giun ra khỏi vật chủ, làm chúng sẽ dễ bị tiêu diệt bởi các cơ chế đề kháng của cơ thể.

Diethylcarbamazine có thể diệt được giun trưởng thành Wuchereria bancrofti Wuchereria bancrofti nhưng đây là khả năng ít và có ảnh hưởng đến đáp ứng miễn dịch đặc hiệu.

Thuốc Diethylcarbamazine là loại thuốc được sử dụng khá phổ biến với công dụng diệt các loại giun

Chỉ định

Thuốc Diethylcarbamazine có tác dụng ngăn ngừa và có thể diệt những loại giun sau:

• Giun chỉ, giun sán
• Thuốc Diethylcarbamazine có thể dùng để tiêu diệt những loại giun bạch huyết
• Thuốc Diethylcarbamazine kháng nấm, kháng virus và chống nhiễm khuẩn, thuộc nhóm thuốc điều trị ký sinh trùng, có tác dụng trị giun chỉ do Wucheria bancroti và Brugia malayi.
• Thuốc thường được điều trị trong nhiễm ấu trùng giun chỉ Onchocerca volvulus ở da
• Giun mắt, bệnh giun chỉ u
• Thuốc Diethylcarbamazine không hiệu quả với những nhiễm bệnh do loại giun khác như sán dây gây ra, giun kim.

Chống chỉ định những trường hợp nào không sử dụng Diethylcarbamazine?

Thuốc Diethylcarbamazine chống chỉ định không sử dụng với những trường hợp dưới đây:

• Chống chỉ định đối với những đối tượng quá mẫn cảm với bất cứ thành phần nào của thuốc và quá mẫn cảm với hoạt chất Diethylcarbamazine
• Những người bị bệnh tim
• Chống chỉ định đối với bệnh nhân cao tuổi hoặc những người bị suy nhược
• Chống chỉ định đối với trẻ sơ sinh
• Chức năng thận bị suy giảm;
• Nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú vì vẫn chưa có đầy đủ những nghiên cứu để xác định các rủi ro khi dùng thuốc này nếu trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ trước khi sử dụng thuốc này
• Không tuyệt đối chống chỉ định bệnh nhân bị cao huyết áp và suy thận tuy nhiên phải thật thận trọng khi dùng thuốc
• Chống chỉ định dùng thuốc này thuộc nhóm thuốc N đối với thai kỳ

Thuốc Diethylcarbamazine không sử dụng cho người đang mang thai

Nên sử dụng Diethylcarbamazine như thế nào để an toàn, hiệu quả?

Cách dùng

Sử dụng thuốc diethylcarbamazine theo đơn bác sĩ kê, nên uống vào một thời điểm  trong ngày để tránh quên liều hoặc nhờ người thân nhắc nhở. Diethylcarbamazine là loại thuốc chỉ phát huy tác dụng khi người dùng sử dụng đủ liệu trình điều trị và không uống quá liều.

Thuốc Diethylcarbamazine được sử dụng thông thường qua đường uống nên bạn cần uống cùng với một cốc nước lọc, hoặc người bệnh có thể dùng thuốc này cùng thức ăn nếu như hay có cảm giác nôn ói khi uống thuốc, tránh được bị đau dạ dày. Bệnh nhân nên uống cả viên, không nên nghiền nát hoặc phá vỡ cấu trúc của thuốc, không nhai thuốc vì dễ gây ra tác dụng phụ không mong muốn.

Lưu ý: Bạn nên tiếp tục dùng thuốc ngay cả khi cảm thấy đã khỏe hơn vì việc tự ý ngưng dùng thuốc sẽ có thể khiến giun hoạt động trở lại.

Liều lượng:

Liều lượng Diethylcarbamazine có thể sẽ thay đổi dựa vào tình trạng sức khỏe của người bệnh cũng như một số các loại thuốc mà bạn đang sử dụng vì thế bạn nên đọc hướng dẫn cẩn tận trước khi dùng và uống theo đơn bác sĩ đã kê.

Người bệnh nên uống Diethylcarbamazine trong bữa ăn với liều lượng như sau:

Liều lượng Diethylcarbamazine đối với bệnh giun chỉ Bancroft

Dùng ba lần một ngày, liều thông thường Diethylcarbamazine là 2-3 mg (mg) mỗi kilogram (kg) trọng lượng cơ thể

Liều lượng Diethylcarbamazine đối với bệnh sáng mắt châu Phi

Dùng liều thông thường Diethylcarbamazine là 2-3 mg

Liều lượng Diethylcarbamazine đối với bệnh giun chỉ u:

Dùng ba lần một ngày, 2-3 mg (mg) mỗi kilogram (kg) trọng lượng cơ thể

Liều lượng Diethylcarbamazine đối với bệnh phổi tặng bạch cầu ái toan:

Nên sử dụng trong 4-7 ngày, liều thông thường là 6 mg mỗi kg trọng lượng cơ thể một ngày.

Người bệnh nên dùng các loại thuốc kháng histamin và corticoid để giảm thiểu những khả năng bị phản ứng bất thường do ấu trùng chết gây ra.

Liều dùng thuốc diethylcarbamazine đối với trẻ em là gì?

Bạn nên sử dụng theo sự chỉ định của bác sĩ.

Thuốc Diethylcarbamazine không được sử dụng cùng với đồ uống có cồn. Vì thế mà trong khi điều trị bằng thuốc Diethylcarbamazine, bạn cần ngừng uống rượu cũng như các đồ uống có cồn. Bạn nên nhờ dược sĩ theo dõi trong trường hợp điều trị lâu dài.

Các tác dụng phụ mà bạn có thể gặp phải là gì?

Trong thời gian sử dụng thuốc các tác dụng phụ mà bạn có thể gặp phải là:

Phản ứng do thuốc:

• Thường gặp: Buồn nôn, ôn không kiểm soát
• Đau đầu, khó chịu, chán ăn, yếu mệt.
• Chóng mặt nghiêm trọng
• Trường hợp nặng gây co giật
• Choáng váng uể oải.
• Phản ứng do protein lạ từ các ký sinh trùng chết được phóng thích ở người bệnh nhạy cảm
• Phản ứng trong nhiễm Onchocerca như: ngứa, thị lực có thể bị tổn thương vĩnh viễn.
• Phản ứng nhiễm trùng nặng nếu và ấu trùng giun chỉ ở gần mắt.
• Có thể nặng, đặc biệt phản ứng trong nhiễm W.bancrofti, B. malayi: Phản ứng nặng hơn với B.malayi, và rất nặng do ấu trùng giun chỉ W.bancrofti chết.
• Triệu chứng tiêu hoá, tăng bạch cầu.
• Thường gặp: sốt, khó chịu, đau cơ khớp, ban sần ho đau ngực,
• Ít gặp: protein niệu, tăng bach cầu ái toan
• Hiếm gặp: bệnh não, xuất huyết võng mạc.
• Có thể có phản ứng tại chỗ như sưng to từng vùng, viêm bạch mạch, hoặc áp xe bạch huyết, sần dẹt nốt phỏng nhỏ từ ngày điều trị thứ ba đến thứ 12
• Thuốc Diethylcarbamazine có khả năng gây phản ứng quá mẫn cảm như phát ban, đau cơ và khớp, tim đập nhanh, ngứa, nhức đầu, tụt huyết áp bắt đầu trong vòng 2 giờ dùng thuốc. Có thể xuất huyết võng mạc, viêm não và tử vong
• Có thể có các tác dụng phụ khác không được đề cập đầy đủ tại đây

Trên đây là những tác dụng phụ bạn có thể gặp phải khi dùng thuốc diethylcarbamazine tuy nhiên không phải ai dùng thuốc cũng có biểu hiện các tác dụng phụ như trên. Bạn nên thông báo cho dược sĩ biết nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào ở mức độ nghiêm trọng trong quá trình điều trị.

Thận trọng lúc dùng

Trong thời gian sử dụng thuốc và trước khi sử dụng thuốc Diethylcarbamazine, người bệnh cần lưu ý những điều sau đây:

• Đối với những bệnh nhân bị rối loạn chức năng thận hoặc là trong nước tiểu chứa kiềm cần giảm liều dùng thuốc
• Bệnh nhân cần cẩn thận trong khi sử dụng thuốc diethylcarbamazine khi điều khiển phương tiện và vận hành máy móc
• Diethylcarbamazine tránh dùng đại trà ở những nơi có dịch
• Cần đặc biệt thận trọng khi dùng thuốc Diethylcarbamazine cho những người bị tăng huyết áp
• Bệnh nhân chỉ được sử dụng thuốc khi có chỉ định và liều dùng từ bác sĩ có chuyên môn
• Nên cho người bệnh dùng trước corticoid và kháng histamine trước khi dùng thuốc Diethylcarbamazine để giảm thiểu phần nào các phản ứng gián tiếp mà do ấu trùng chết gây ra.
• Những người bị tăng huyết áp cần kiểm tra huyết áp thường xuyên trong thời gian sử dụng thuốc Diethylcarbamazine để chữa bệnh
• Ngoài ra những người bị viêm hạch bạch huyết do Brugia malayi hoặc giun chỉ Wucheria bancroti gây nên cần được bác sĩ phát hiện sớm.
• Những người bị về tiền sử từng mắc bệnh chỉ nên dùng thuốc khi có yêu cầu
• Báo cho bác sĩ viết về tình trạng sức khỏe của bạn ở hiện tại.
• Cần thông báo với bác sĩ trước khi sử dụng thuốc Diethylcarbamazine nếu người bệnh tình trạng sức khỏe của bạn trở nên nghiêm trọng hơn
• Hãy báo với bác sĩ nếu bạn bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc Diethylcarbamazine.
• Người bệnh nên báo với bác sĩ nếu đang sử dụng những loại thuốc mà bạn đang sử dụng trước khi dùng tới thuốc Diethylcarbamazine dược phẩm bao gồm thuốc không theo đơn, thực phẩm chức năng, vitamin, dưỡng chất thuốc theo đơn và các loại thảo dược. Vì sử dụng thuốc đồng thời có thể rơi vào tình trạng tương tác thuốc gây nguy hiểm.
• Người bệnh có rối loạn chức năng thận hay có nước tiểu kiềm tuyệt đối không được sử dụng thuốc Diethylcarbamazine
• Cần giảm liều ở người bệnh nghi có bệnh sốt rét bác sĩ có thể cho bạn sử dụng một loại thuốc thay thế
• Các bác sĩ có thể hoặc thay đổi phác đồ điều trị của bạn nếu bạn bị viêm mạch bạch huyết do giun chỉ Wuchereria bancrofti hay Brugia malayi
• Bạn cần chia sẻ cho bác sĩ và điều trị vào các giai đoạn bộc phát hoặc giai đoạn bệnh không hoạt động

Tương tác thuốc có thể xảy ra là gì?

Diethylcarbamazine có thể tương tác với thuốc khác gây khả năng thay đổi hoạt động của thuốc hoặc gia tăng các ảnh hưởng của tác dụng phụ. Vậy nên trước khi sử dụng bạn nên viết danh sách những thuốc bạn đang dùng gồm thuốc được kê toa, không kê toa cho bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn xem. Không được tự ý mua thuốc nào khác về sử dụng cùng với Diethylcarbamazine mà chưa có sự chỉ định. Không được tự ý ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc vì tương tác có thể xảy ra.

Thức ăn và rượu bia, thuốc lá có thể ảnh hưởng tới diethylcarbamazine, hãy ngừng sử dụng những chất kích thích khi bắt đầu dùng thuốc để có hiệu quả tốt hơn.

Tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn ra sao cũng có thể ảnh hưởng việc sử dụng thuốc Diethylcarbamazine này. Hãy trao đổi lại với bác sĩ nếu bạn đang gặp những vấn đề sức khỏe khác.

Bài viết trên đã đã cung cấp những thông tin cần thiết về công dụng, liều dùng và tác dụng phụ của thuốc diethylcarbamazine cũng như những tương tác thuốc người dùng có thể gặp phải trong quá trình sử dụng. Diethylcarbamazine là loại thuốc kê toa vậy nên bạn chỉ nên dùng khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.