Xuất phát từ nhiều nguyên nhân môi trường khác nhau nên người mắc bệnh lao ngày một phổ biến. Cycloserin là kháng sinh được chỉ định trong điều trị bệnh lao tuy nhiên ít ai hiểu rõ cách dùng cũng như liều dùng của thuốc như thế nào. 

Bài viết dưới đây, các giảng viên khoa Dược của Cao đẳng Y Dược Nha Trang sẽ giúp bạn biết câu trả lời và cách dùng thuốc sao cho hiệu quả nhất. 

Cycloserin là thuốc gì? 

Cycloserin là kháng sinh được được tách ra từ Streptomyces orchidaceus hoặc Streptomyces garyphalus, được chỉ định trong điều trị bệnh lao kháng thuốc dùng kết hợp với các loại thuốc lao khác. Cycloserin sản xuất bằng phương pháp tổng hợp, ngoài ra Cycloserin cũng được dùng để điều trị nhiễm khuẩn đường tiết niệu chỉ dùng khi có các thuốc hiệu quả hơn và ít độc hơn. 

Thuốc Cycloserin được các bác sĩ chỉ định trong điều trị bệnh lao kháng thuốc 

Thông tin chung của Cycloserine

Tên hoạt chất: Cycloserine

Phân loại: Thuốc kháng sinh dẫn xuất Streptomyces

Cycloserine có những dạng và hàm lượng đó là: 

Thuốc Cycloserin được bào chế theo dạng viên nén và viên nang với thành phần chính là Cycloserin gồm dạng viên nén: 125mg, 250mg, viên nang: 125mg, 250mg.

Tác dụng của cycloserine là gì?

Chỉ định:

Thuốc Cycloserin hoạt động bằng cách ngăn chặn sự tăng trưởng của vi khuẩn, được sử dụng phổ biến trong điều trị bệnh lao kháng thuốc nhờ cấu trúc giống acid amin D-alanin. Thuốc Cycloserin sẽ ức chế sự phát triển của chủng escherichia coli, Enterococcus, staphylococcus aureus, chlamydia in vitro nocardia.  

Trong một vài trường hợp thì thuốc Cycloserin cũng có thể được dùng để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu khi vi khuẩn gây bệnh được chứng minh có nhạy cảm với Cycloserin. Thuốc Cycloserin không hiệu quả đối với các bệnh do nhiễm virus.

Chống chỉ định:

Không dùng thuốc Cycloserin trong các trường hợp quá mẫn với các thành phần của thuốc

Người bị động kinh, trầm cảm, lo âu nặng

Người bị loạn tâm thần, suy thận nặng, nghiện rượu.

Liều dùng và cách dùng cycloserine như thế nào?

Cách dùng 

Bạn nên dùng thuốc chung hoặc không với thức ăn ngày 2 lần hãy uống thuốc cách thời gian đều nhau hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Liều lượng sẽ dựa theo chỉ định của bác sĩ, không uống nhiều hơn 1000mg thuốc Cycloserin mỗi ngày

Liều dùng cycloserine

Liều dùng cycloserine thông thường cho người lớn mắc bệnh lao:

Bệnh nhân nên uống 500mg  đến 1g mỗi ngày, chia làm 1 hoặc 2 lần

Liều dùng cycloserine cho trẻ em mắc bệnh lao – ngoài phổi

Cha mẹ nên cho trẻ uống liều khởi đầu đối với trẻ em 10-15mg/ kg/ ngày chia làm 2 lần và điều chỉnh liều theo nồng độ thuốc trong máu và khả năng đáp ứng của thuốc.

Đối với những bệnh nhân suy thận cần theo dõi nồng độ thuốc trong máu không dùng vượt quá 500mg/ngày

Bạn sẽ gặp tác dụng phụ nào khi dùng cycloserine?

Nếu trong quá trình sử dụng bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng sau đây, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức để được điều trị kịp thời:

• Co giật
• Lú lẫn hoặc có hành vi bất thường
• Phản ứng dị ứng co thắt cổ họng, sưng môi, lưỡi, khó thở
• Phản ứng dị ứng khuôn mặt, phát ban, nổi mẩn trên da
• Lắc người
• Nhức đầu
• Buồn ngủ
• Nói chuyện khó khăn
• Tê hoặc ngứa ran ở bàn tay hoặc bàn chân 
• Ngủ gà, đau đầu, run rẩy
• Chóng mặt
• Khó chịu
• Các tác dụng không mong muốn thường gặp nhất thuộc hệ thần kinh trung ương như phần não. Nếu khi dùng bạn gặp phải các triệu chứng ngộ độc thần kinh, cần giảm liều hoặc ngừng thuốc Cycloserin.
• Các biểu hiện thường thấy là trạng thái tâm thần, hốt hoảng, kích thích, có ý định tự tử, hoang tưởng
• Phản ứng giảm trương lực
• Rung giật, loạn thị, liệt nhẹ. Dùng liều cao cycloserin điều trị sẽ làm tăng nguy cơ co giật
•  Rất hiếm gặp tình trạng bị viêm gan, thay đổi nhân cách, kích thích, hung dữ. Hiếm gặp ban đỏ, thiếu máu nguyên hồng cầu, thiếu vitamin B12, thiếu acid folic, loạn nhịp tim. 

Lưu ý trước khi sử dụng Cycloserine

Trước khi dùng thuốc  cycloserin bạn cần lưu ý những vấn đề sức khỏe sau:  

• Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn bị dị ứng với thuốc
• Khi quyết định sử dụng cần cân nhắc nếu bạn có khả năng bị dị ứng với bất kỳ phản ứng bất thường hoặc dị ứng với thuốc này hoặc bất kỳ loại thuốc khác.
• Nói với bác sĩ nếu bạn bị dị ứng các loại thực phẩm, thuốc nhuộm, chất bảo quản, hoặc động vật. 
• Trong quá trình điều trị cần theo dõi người bệnh dùng thuốc 500mg/ngày nếu có tai biến phụ về thần kinh
• Cẩn trọng dùng cho bệnh nhân bị suy giảm chức năng thận và những người có biểu hiện nhiễm độc cấp
• Cần chú ý giảm liều dùng thuốc Cycloserin khi bệnh nhân suy thận có triệu chứng nhiễm độc cấp.
• Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn bị gan, thận và huyết học
• Thận trọng dùng cho phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai vì hiện vẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu xác định rủi ro trong giai đoạn bạn mang thai hoặc cho con bú. 
• Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn muốn dùng cho trẻ em
• Thận trọng dùng cho người cao tuổi dễ xảy ra các vấn đề nghiêm trọng

Phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai không nên dùng Cycloserin

Tương tác thuốc Cycloserin 

Thuốc Cycloserin được nghiên cứu có thể làm tăng tác dụng của rượu và phenytoin.

Không dùng Cycloserin phối hợp với isoniazid và ethionamid. 

Không dùng Cycloserin với pyridoxin vì làm tăng thải trừ pyridoxin ở thận

Bảo quản thuốc cycloserin trong bao bì kín ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm, tránh ánh sáng. Không bảo quản trong phòng tắm hay trong ngăn đá.