Dexamethasone là thuốc corticoid thuộc nhóm dược lí hoocmon nội tiết tố được sử dụng để điều trị bệnh thấp khớp, dị ứng, rối loạn hệ miễn dịch, chống dị ứng các bệnh lý về da và mắt, bệnh hô hấp. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thuốc Dexamethasone.

Thông tin của thuốc Dexamethasone

Tên chung quốc tế: Dexamethasone.

Nhóm thuốc: Hocmon, Nội tiết tố

Tên khác : Dexamethason

Tên Biệt dược : Dexacin 0,5mg; Deltacyl 0,5mg

Thuốc biệt dược mới : Polnedex, PANDEX, Polydexa, Polymax F,

Bì viêm bình, Britop

Thành phần : Dexamethasone acetate

Dạng thuốc và hàm lượng:

Cồn ngọt: 0,1 mg/ml.

Viên nén: 0,5 mg, 0,75 mg, 4 mg.

Dung dịch tiêm dexamethason natri phosphat:

Dung dịch tiêm dexamethason natri phosphat 24 mg/ml, chỉ dùng tiêm tĩnh mạch.

Hỗn dịch tiêm dexamethason acetat

Dạng viên nén, với hàm lượng: 0,5mg, 0,75mg, 1mg, 1,5mg, 2mg, 4mg.

Món Ăn Ngon Mẹo Vặt Bệnh A-Z Status

Dạng dung dịch tiêm, có hàm lượng: 4mg/ ml, 24mg/ ml.

Hỗn dịch nhỏ mắt: dung dịch 0,1%.

Kem bôi da có hàm lượng: 1mg/ 1g.

Thuốc tai, mũi, họng: dung dịch nhỏ tai 0,1%, dung dịch phun mũi 0,25%.

Tìm hiểu tác dụng của thuốc Dexamethasone

Thuốc Dexamethasone là một corticosteroid được biết đến với công dụng rất hiệu quả có tác dụng chữa trị nhiều loại bệnh như: các bệnh về da, mắt, trong khớp, hoocmon, dị ứng kháng lại những quá trình viêm nhiễm diễn ra trong cơ thể. Dexamethasone gắn kết vào thụ thể ở tế bào tác động đến một số gen được dịch mã, có tác dụng trong việc điều trị  cả đối với một số loại bệnh ung thư. Nó còn phát huy tác dụng chống viêm, chống dị ứng và cân bằng điện giải, ức chế miễn dịch, ức chế tuyến yên gây giải phóng corticotropin tác dụng dược lý gây suy vỏ tuyến thượng thận thứ phát.

Dexamethasone điều trị triệu chứng bệnh viêm gan mãn tính, viêm cầu thận, viêm xoang, hen suyễn, triệu chứng viêm mũi dị ứng. Những người mắc bệnh viêm khớp, viêm đa khớp, thoái hóa khớp nặng, phản ứng sau truyền máu. Trong kê đơn, bác sĩ cũng chỉ định tác dụng với những phụ nữ đẻ non từ tuần 24 đến tuần 34, dùng thuốc Dexamethasone nhằm thúc đẩy được sự trưởng thành của thai như cơ quan phổi, mạch máu não. Ngoài ra Dexamethasone cũng được phối hợp dùng với một số các loại thuốc khác để điều trị các triệu chứng có liên quan đến phù não,

phối hợp với một số loại thuốc khác để điều trị triệu chứng liên quan phù não. Hỗ trợ ổn định tinh thần do cơn sốc từ nguyên nhân khác nhau, giúp phòng ngừa bằng steroid trong phẫu thuật.

Thuốc Dexamethasone với công dụng điều trị viêm màng não phế cầu được ngành y học đánh giá cao.

Ngoài ra, thuốc Dexamethasone còn có tác dụng hiệu quả để tiêm trong và ở quanh khớp đối với những người bị mắc bệnh viêm khớp dạng thấp, viêm mỏm lồi cầu, thoái hóa xương khớp, viêm quanh khớp. Đặc biệt là thuốc có thể được dùng tại chỗ cho người có bệnh lý về tai mũi họng, ngoài da, bệnh nhãn khoa.

Chỉ định

• Dexamethasone điều trị trạng thái hen, phản ứng sau truyền máu, viêm thanh quản rít, điều trị bệnh dị ứng nặng
• Tình trạng dị ứng, nổi mề đay khi cần điều trị tích cực
• Một số bệnh phù Quincke, hen suyễn, phế quản nghẽn mãn tính, khó thở liên tục, bệnh xơ phổi, chứng viêm thần kinh thị giác, viêm màng não mủ
• Điều trị các bệnh da Pemphigus, eczema
• Viêm xoang cấp hay mãn tính, viêm mũi dị ứng, viêm trực kết tràng chảy máu,
• Viêm viêm gan mãn tính, hoạt động tự miễn dịch, khớp và viêm đa khớp, ban xuất huyết hay phù não do u hay chấn thương.
• Dùng phòng ngừa bằng steroid trong phẫu thuật bệnh Addison
• Thuốc Dexamethasone dùng trước và sau khi sinh trong chuyển dạ trước kỳ hạn
• Thuốc Dexamethasone điều trị viêm màng não phế cầu.
• Thuốc Dexamethasone được dùng phối hợp với các thuốc khác để điều trị trong sốc do nhiều nguyên nhân khác nhau, cách điều trị khác trong phù não

Thuốc Dexamethasone được điều trị tại chỗ, tiêm trong hoặc quanh khớp người bệnh viêm khớp dạng thấp, tiêm trong và quanh khớp ở viêm mỏm lồi cầu, thoái hóa xương khớp, viêm quanh khớp. Thuốc Dexamethasone còn được dùng tại chỗ trong một số trường hợp ngoài da, bệnh lý tai mũi họng, nhãn khoa.

Dexamethasone điều trị các bệnh viêm quanh khớp

Chống chỉ định

Thuốc Dexamethasone chống chỉ định dùng trong các trường hợp đó là:

• Bệnh nhiễm vi nấm toàn thân, viêm dạ dày tá tràng tiến triển, zona mặt, nhiễm khuẩn hay nhiễm vi nấm, bệnh virus tiến triển đặc biệt, tình trạng tâm thần mà không chữa trị đặc hiệu
• Bệnh Pemphigus và gout, xơ gan do nghiện rượu, cổ chướng.
• Chống chỉ định dùng dexamethason trong các trường hợp quá mẫn với hoặc các hợp phần khác
• Nhiễm virus tại chỗ hoặc nhiễm khuẩn lao
• Lậu chưa kiểm soát được bằng thuốc, nhiễm nấm toàn thân, kháng khuẩn và khớp bị hủy hoại nặng.
• Chống chỉ định dùng trong các trường hợp viêm gan cấp không do siêu vi, do siêu vi A,B hoặc sử dụng vacxin có virus sống

Liều dùng thuốc Dexamethasone

Thuốc Dexamethasone được dùng đường uống, bôi tại chỗ hoặc tiêm bắp, để điều trị các bệnh mà corticosteroid được chỉ định. Cũng giống như các loại thuốc khác, bạn cần nhớ được những thông tin hướng dẫn sử dụng trên bao bì sản phẩm. Thuốc Dexamethasone được dùng các bệnh viêm khớp, shock do chảy máu, do chấn thương, phù não do u não, do phẫu thuật hoặc do nhiễm khuẩn, trừ suy tuyến thượng thận… trước khi quyết định dùng thuốc bạn cần hỏi ý kiến của dược sĩ

Liều dùng dexamethasone cho người lớn mắc bệnh hen suyễn – cấp tính

Đối với người lớn dùng đường uống, thuốc tiêm bắp: 0,75 đến 9 mg mỗi ngày, thuốc tiêm tĩnh mạch, chia nhiều liều mỗi 6 đến 12 giờ.

Liều dùng thông thường dexamethasone cho người lớn mắc bệnh Croup

Liều dùng cho người lớn chia nhiều liều mỗi 6 đến 12 giờ, 0,75 đến 9 mg/ ngày

Liều dùng thông thường dexamethasone cho người lớn để kháng viêm

Liều dùng thông thường cho người lớn chia nhiều liều mỗi 6 đến 12 giờ, thuốc uống, thuốc tiêm tĩnh mạch, thuốc tiêm bắp nên sử dụng: 0,75 đến 9 mg mỗi ngày

Liều dùng thông thường dexamethasone cho người lớn mắc bệnh phù não

Liều dùng dành cho người lớn tiêm tĩnh mạch 10mg/ 1 lần mỗi 6 giờ tiêm bắp liều 4mg. Liều lượng có thể giảm sau 2 đến 4 ngày

Liều dùng thông thường dexamethasone cho trẻ em mắc bệnh phù não:

Những trẻ em mắc bệnh phù não liều khởi đầu: tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm bắp1 đến 2 mg/kg 1 lần uống

Liều duy trì: dùng trong khoảng 4 đến 6 giờ trong 5 ngày,1 đến 1,5 mg/kg/ngày. Liều tối đa: 16 mg/ngày.

Để kháng viêm nên dùng chia thành nhiều lần liều dùng từ 0,08 đến 0,3 mg/kg/ngày hoặc 2,5 đến 5 mg/m2/ngày

Những tác dụng không mong muốn khi dùng thuốc Dexamethasone

Những tác dụng không mong muốn khi dùng thuốc Dexamethasone đó là:

• Loãng xương, gãy xương bệnh lý, hoại tử xương vô khuẩn, teo cơ hồi phục, , nứt đốt sống
• Loét dạ dày tá tràng, viêm tụy cấp, loét chảy máu, loét thủng
• Hạ kali huyết, gây tăng huyết áp và phù nề
• Hội chứng dạng Cushing, teo tuyến thượng thận, giảm bài tiết ACTH, rối loạn kinh nguyệt, giảm dung nạp glucid
• Da:Ban đỏ, bầm máu, teo da, , rậm lông.
• Thần kinh: Mất ngủ, sảng khoái.
• Tác dụng không mong muốn ít gặp khi dùng thuốc Dexamethasone đó là: buồn nôn, khó ở, quá mẫn, tăng cân, ngon miệng, đôi khi gây choáng phản vệ, tăng bạch cầu, áp xe vô khuẩn, nấc, huyết khối tắc mạch.
• Giảm quá nhanh liều thuốc Dexamethasone khi điều trị kéo dài
• Suy thượng thận cấp, hạ huyết áp, tử vong

Lưu ý khi dùng thuốc Dexamethasone

• Chú ý khi dùng cho người viêm màng não nhiễm khuẩn cần
• Cần phải dùng dexamethason trước khi bạn dùng các thuốc kháng khuẩn đặc hiệu
• Người bệnh nhiễm khuẩn phải đặc biệt chú ý điều trị bằng các thuốc kháng khuẩn đặc hiệu
• Thuốc Dexamethasone có thể gây lan rộng nhiễm khuẩn gây nên những cơn kịch phát.
• Phải đặc biệt chú ý và điều trị dexamethasone ở người loãng xương, loét dạ dày tá tràng, mới phẫu thuật ruột, loạn tâm thần, lao, suy tim, suy thận
• Cần phải theo dõi chặt chẽ và điều trị tích cực đối với những người bị bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp
• Không dùng dexamethasone đối với phụ nữ có thai và cho con bú, có thể làm giảm trọng lượng nhau thai, có khả năng gây quái thai ở động vật.
• Thuốc có thể gây nên gây ức chế tuyến thượng thận ở trẻ sơ sinh khi dùng kéo dài
• Thời kỳ cho con bú dùng dexamethasone có thể có nguy cơ đối với trẻ bú mẹ Dexamethason vào sữa mẹ
• Thuốc Dexamethasone có thể gây hạ huyết áp cho nên không nên lái xe hoặc vận hành máy móc ngay sau khi dùng thuốc này
• Bạn nên bảo quản thuốc ở nhiệt độ dưới 25 độ C, tránh ánh sáng trực tiếp vì thành phần thuốc có thể bị thay đổi khi để ở nhiệt độ cao, không bảo quản ở tủ lạnh

Tương tác thuốc

Thuốc Dexamethasone có thể gây ra các tác dụng phụ khi dùng đồng thời với các thuốc khác nhau. Một số thuốc có thể tương tác đó là:

• Carbamazepin, ephedrin, các barbiturat, phenytoin, aminoglutethimid, rifampicin, rifabutin, làm giảm tác dụng điều trị có thể làm tăng thanh thải corticosteroid
• Thuốc hạ huyết áp và thuốc lợi tiểu, các tác nhân gây hạ đường huyết kể cả insulin
• Các thiazid lợi tiểu quai, Corticosteroid, acetazolamid, carbenoxolon làm tăng tác dụng hạ kali huyết
• Chất cumarin chống đông máu có thể tăng khi dùng đồng thời với corticoid cần kiểm tra chặt chẽ để tránh chảy máu tự phát.

Bài viết được tổng hợp bởi giảng viên khoa dược, Cao đẳng Y Dược Nha Trang