Kiến thức y dược
Công dụng và cách dùng thuốc Ethinylestradiol
Ethinylestradiol là thuốc hợp các hormon – desogestrel và ethinylestradiol được bác sĩ chỉ định để ngăn ngừa tránh thai. Vậy liều dùng thuốc tương ứng như thế nào? Tác dụng phụ khi dùng ra sao?. Các bạn nên tìm hiểu kỹ trước khi quyết định dùng thuốc trên.
Tác dụng của thuốc Ethinylestradiol như thế nào?
Thuốc Ethinylestradiol được liệt kê vào nhóm thuốc Oestrogen, chứa 2 hormon: progestin và estrogen. Ngoài tránh thai, thuốc còn có tác dụng ngăn rụng trứng trong chu kỳ kinh nguyệt, cũng giúp màng dịch âm đạo dày hơn, ngăn tinh trùng gặp trứng, ngăn trứng làm tổ ở tử cung sẽ được thải ra ngoài cơ thể và thay đổi hình thái niêm mạc tử cung.
Thuốc Ethinylestradiol còn có tác dụng điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, là một chất tổng hợp của Oestrogen là nhóm những hormone tự nhiên tác động đến sự phát triển của cơ thể giảm nguy cơ u nang buồng trứng giảm mất máu, đau bụng, và điều trị mụn trứng cá. Loại này được biết đến là nhóm những hormone tự nhiên có những tác động trong cơ thể, thuốc này không bảo vệ bạn những bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu, bệnh chlamydia, HIV mà nó chỉ duy trì được chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ.
Tên hoạt chất và biệt dược thuốc Ethinylestradiol
Hoạt chất : Desogestrel + Ethinylestradiol
Phân loại: Thuốc tránh thai đường uống
Tên Biệt dược : Yasmin
Thuốc biệt dược mới : Anna, Marvelon, Mercilon, Prostarin, Rosepire, Sundronis
Dạng thuốc : Viên nén
Nhóm pháp lý: Thuốc kê đơn ETC – (Ethical drugs, prescription drugs, Prescription only medicine)
Generic : Desogestrel + Ethinylestradiol
Thành phần : Ethinyl estradiol
Chỉ định :
- Để ngăn ngừa tránh thai
- Thuốc Ethinylestradiol điều trị rối loạn kinh nguyệt.
- Điều trị thay thế sau mãn kinh.
- Thuốc Ethinylestradiol điều trị vô kinh
- Điều trị bệnh nam hoá( phụ nữ mọc râu, trứng cá).
- Thiểu kinh do suy chức năng buồng trứng
- Mụn trứng cá và ung thư tiền liệt tuyến.
- Điều trị băng huyết và đa kinh, đau kinh, đang cai sữa
Chống chỉ định:
Thuốc Ethinylestradiol chống chỉ định trong các trường hợp sau:
- Mang thai hoặc nghi mang thai và cho con bú
- Suy gan
- Ung thư phụ thuộc estro- gen
- Các tình trạng sau viêm gan có tiền sử vàng da
- Có tiền sử huyết khối tĩnh mạch
- Hội chứng Dubin-Johnson và Rotor
- Carcinoma vú
- Chảy máu âm đạo bất thường
- Bệnh nghẽn mạch
- Rối loạn chuyển hóa lipid
- Các bướu vú và tử cung đã mắc hay nghi ngờ
- Bạn đã từng mắc chứng xơ cứng tai trong các kỳ mang thai trước
- Lạc nội mạc tử cung, và xuất huyết âm đạo không rõ nguyên nhân
- Cao huyết áp.
- Viêm tắc tĩnh mạch – huyết khối
- Bệnh test chức năng gan không trở lại bình thường được
- Rối loạn chức năng thận hoặc tim
- Động kinh; đau nửa đầu
- Bệnh nhân u xơ tử cung; tiền sử huyết khối nghẽn mạch
Ethinylestradiol là thuốc được bác sĩ chỉ định để ngăn ngừa tránh thai
Liều dùng và cách dùng thuốc Ethinylestradiol
Liều dùng của thuốc Ethinylestradiol
Liều dùng thuốc Ethinylestradiol dùng cho mỗi bệnh nhân là khác nhau vì tùy thuộc vào độ tuổi, tình trạng bệnh và khả năng điều trị để
đối với mỗi mỗi người là không giống nhau. Tùy thuộc vào tình trạng khi đó các bác sĩ sẽ chỉ định được liều dùng thuốc phù hợp.
Liều dùng thuốc Ethinylestradiol được chỉ định cụ thể như sau:
Liều dùng thông thường của thuốc Ethinylestradiol dành cho người lớn:
Liều 10 - 50mcg/ ngày theo chu kỳ kinh nguyệt, thuốc Ethinylestradiol dùng trong thay thế hormone, 3 tuần lại ngừng sử dụng 1 tuần.
Liều dùng thông thường của thuốc Ethinylestradiol dành cho người lớn đối tượng dùng thuốc có tử cung:
Bác sĩ chỉ định trong trường hợp này sẽ chỉ định dùng liều thuốc thấp hơn 50mcg/ ngày tránh nguy cơ mắc bệnh ung thư nội mạc tử cung.
Liều dùng thông thường của thuốc Ethinylestradiol dành cho người lớn mắc phải những vấn đề về kinh nguyệt:
Trường hợp này bác sĩ sẽ chỉ định dùng liều thuốc 20 - 50mcg/ ngà, progestogen nên được bổ sung mỗi ngày, dùng thuốc từ 5 - 25 ngày từ ngày 15 - ngày 25 của chu kỳ kinh nguyệt. Thời gian khi đó các bác sĩ sẽ chỉ định bổ sung hoặc giảm liều.
Liều dùng thông thường của thuốc Ethinylestradiol dành cho người lớn mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt:
Liều dùng thuốc Ethinylestradiol bác sĩ chỉ định dùng liều 150mcg - 1.5mg/ ngày.
Liều dùng thông thường của thuốc Ethinylestradiol dành cho trẻ em
Hiện nay liều dùng thuốc Ethinylestradiol dành cho trẻ em chưa được nghiên cứu và có kết luận rõ ràng vậy nên tốt nhất trước khi định dùng cho trẻ cha mẹ nên trao đổi với bác sĩ, dược sĩ.
Hướng dẫn về cách dùng thuốc Ethinylestradiol
Mọi người nên uống thuốc Ethinylestradiol dạng viên nén bằng đường uống theo chỉ dẫn của bác sĩ, thường là 1 lần mỗi ngày. Dùng thuốc bằng đường uống với một ly nước đầy. Tốt nhất nên dùng thuốc cùng một thời điểm trong ngày để tránh không bị quên liều, không nên nuốt thuốc mà không có nước uống kèm. Bạn nên dùng thuốc theo đúng chỉ định hướng dẫn có trên nhãn thuốc hoặc theo bác sĩ. Liều dùng thuốc sẽ được dược sĩ xác định dựa vào tình trạng mà bệnh nhân đang được điều trị để kê toa thuốc phù hợp. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào mọi người nên trao đổi kỹ với bác sĩ chuyên môn để được biết rõ.
Bệnh nhân nên dùng thuốc bằng đường uống theo chỉ dẫn của bác sĩ
Những tác dụng phụ khi dùng thuốc Ethinylestradiol
Trong thời gian dùng thuốc Ethinylestradiol dạng viên nén bạn có thể gặp một số tác dụng phụ, nếu ảnh hưởng xấu khi đó bạn cần phải trao đổi kỹ với các bác sĩ:
- Một số trường hợp có thể bị đau ngực
- Bị đau nửa đầu
- Bị sưng ở chân
- Đau hay tức ngực/ khó thở đột ngột.
- Có những thay đổi ở vú như: xuất hiện khối u ở vú.
- Có thể bị xuất hiện tình trạng rối loạn về tầm nhìn.
- Xuất huyết
- Một số trường hợp có thể bị đau ở vùng cổ.
- Sau một thời gian dùng thuốc xuất hiện đốm máu ngay cả trong những trường hợp bạn đã sử dụng thay thế hormone.
- Thay đổi tâm trạng thất thường.
- Cơ thể cảm giác như đang bị bệnh.
- Phần ngực có thể trở nên mềm; căng lớn/ tiết dịch.
- Cơ thể bị nổi phát ban, bị đổi màu da, bị nám da.
- Mắt của bệnh nhân có thể sẽ bị tổn thương nếu mọi người đeo kính áp tròng.
- Bị cao huyết áp, sỏi mật hay có thể bị vàng da.
- Đau nhức đầu hay có thể đau nửa đầu.
- Có cảm giác bị đau ở phần bắp chân.
- Trong thời gian dùng thuốc Ethinylestradiol có thể gặp phải tác dụng phụ như nồng độ canxi trong máu ở mức độ cao.
- Bị tăng cân bất thường vì bị lưu trữ chất lỏng trong cơ thể
- Tê hoặc suy nhược bất thường
- Lú lẫn, có vấn đề thị lực
- Đau đầu đột ngột và dữ dội
- Đối với nam giới có thể phát triển vú
- Đau, sưng, đỏ, nóng ở 1 hoặc cả 2 chân
- Ho bất ngờ, hắt hơi, ho ra máu
- Đau ngực và có cảm giác nặng nề
- Đổ mồ hôi, cảm giác bị bệnh
- U ở ngực;
- Sưng bàn tay, gót chân, bàn chân;
- Đau bụng trên, chán ăn
- Buồn nôn, ngứa ngáy
- Nước tiểu sậm màu, phân màu tro
- Dấu hiệu trầm cảm
- Buồn ngủ, suy nhược, cảm giác mệt mỏi
- Vàng da, mắt
Những tác dụng phụ ít gặp khác khi dùng thuốc Ethinylestradiol như:
- Có vấn đề về kính sát tròng
- Cân nặng và khẩu vị thay đổi
- Buồn nôn nhẹ nôn mửa
- Đau ngực, sưng vú, núm vú chảy mủ
- Phù, chuột rút dạ dày
- Ngứa, chảy mủ âm đạo
- Da mặt bệnh nhân bị nhợt nhạt, sậm màu
- Rụng tóc
- Phụ nữ bị thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, giảm ham muốn tình dục.
- Nam giới tinh hoàn ngừng phát triển
Trong những trường hợp gặp phải những dấu hiệu của phản ứng dị ứng như: khó thở, phát ban, sưng mặt, môi lưỡi, họng khi đó mọi người cần phải đi khám sức khỏe càng sớm càng tốt.
Những tác dụng phụ được liệt kê ở trên mọi người có thể gặp phải tuy nhiên cũng có thể không gặp phải trong thời gian dùng thuốc Ethinylestradiol. Nếu mọi người gặp phải một số ảnh hưởng xấu khác và có thể để lại những biến chứng về sau thì nên quay lại trao đổi với bác sĩ để được giảm liều hoặc thay đổi thuốc.
Thận trọng
Trước khi sử dụng thuốc cần chú ý báo với bác sĩ hay dược sĩ những vấn đề sau:
- Báo với bác sĩ hay dược sĩ trước khi dùng nếu bạn mang thai hoặc có ý định có thai
- Nếu bạn dị ứng với thuốc, thức ăn hay bất kỳ hóa chất nào khác
- Nếu bạn tăng huyết áp, viêm túi mật
- Bệnh rối loạn chuyển hóa porphyrin, nồng độ canxi máu cao
- Báo với bác sĩ hay dược sĩ trước khi dùng nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc, thực phẩm chức năng, thảo dược kê toa hoặc không kê toa nào
- Nếu bạn mắc bệnh lạc nội mạc tử cung
- Tiểu đường, bệnh tim, tăng trưởng tử cung, nhũ ảnh bất thường, cholesterol hoặc triglyceride cao
- Viêm tuyến tụy, co giật, bệnh gan, bệnh thận, bệnh về tâm thần
- Nếu bạn có chu kỳ kinh nguyệt bất thường
- Đau nửa đầu, đau đầu
- U ngực hoặc xơ nang vú
- Xuất huyết âm đạo bất thường
- Nếu có thành viên trong gia đình bạn mắc ung thư vú, tình trạng nồng độ triglyceride máu cao
- Nếu bạn thừa cân, bị bị tích dịch và sưng phù.
- Cẩn thận khi dùng thuốc cho người mắc bệnh huyết khối nghẽn mạch do dùng ethinylestradiol, có rối loạn chức năng tim hoặc thận, u xơ tử cung vì các bệnh này có thể nặng lên.
- Phải theo dõi và hỏi kỹ bệnh sử người bệnh trước khi kê đơn
- Khi dùng thuốc Ethinyl estradiol được khuyên bỏ hút thuốc lá nguy cơ bệnh tăng nữ trên 35 tuổi theo tuổi và hút thuốc lá
- Phải thăm khám và chú ý đặc biệt đến huyết áp, vú
- Không dùng ethinylestradiol cho người mang thai và trong thời gian cho con bú. Estrogen có thể gây quái thai, tăng nguy cơ dị dạng bẩm sinh, khuyết tật về tim mạch và các chi. Thời kỳ cho con bú Estrogen phân bố vào sữa mẹ, có thể gây tác dụng không mong muốn nghiêm trọng đối với trẻ, lượng và chất của sữa giảm đi nên mẹ cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của dược sĩ
- Phải định lượng nồng độ triglycerid trong máu đối với người bệnh bị đái tháo đường. Trong trường hợp đái tháo, dung nạp glucose có thể giảm.
- Trước khi bắt đầu điều trị, bệnh nhân cần được đi khám chi tiết nhất là tuyến vú và các cơ quan huyết áp, xương chậu
- Cần khám lại sau 6 tháng điều trị lâu dài, tối thiểu là hàng năm.
- Việc ngưng thuốc ngay kể cả khi triệu chứng đã giảm sẽ có thể làm bệnh quay lại nhanh chóng, chỉ dừng thuốc khi ần suất nhức nửa đầu và nhức đầu trầm trọng chưa từng thấy hoặc bị cao huyết áp, các dấu hiệu nghẽn tĩnh mạch hay nghẽn mạch, vàng da ứ mật chưa từng có trước đây, rối loạn thị giác cấp.
- Thận trọng đặc biệt trong trường hợp cao huyết áp
- Thận trọng trong trường hợp suy tim hay thận vì Ethinyl estradiol có thể làm giữ muối và nước
- Trong trường hợp động kinh và hen phế quản nên cẩn trọng
- Áp suất nhãn cầu có thể tăng trong trường hợp glaucom góc đóng hay phẳng
Tình trạng sức khỏe của bệnh nhân như thế nào sẽ có thể ảnh hưởng đến desogestrel + ethinylestradiol?
- Ung thư vú (đã chẩn đoán hoặc nghi ngờ)
- Xuất huyết âm đạo bất thường
- Có tiền sử mắc tình trạng có khối máu đông (huyết khối tĩnh mạch sâu, nghẽn động mạch phổi)
- Ung thư niêm mạc tử cung
- Tăng huyết áp
- Có tiền sử nhồi máu cơ tim
- Vàng da do dùng thuốc tránh thai hormone trong kỳ thai nghén hoặc trong quá khứ
- Bệnh về tim hoặc mạch máu
- Đau nửa đầu
- Khối u
- Có tiền sử đột quỵ
- Ung thư cổ tử cung
- Bệnh phù
- Trầm cảm;
- Bệnh gan như ung thư gan, khối u gan
- Tiểu đường với vấn đề về thần kinh mạch máu, mắt thận do dùng thuốc tránh thai hormone
- Ung thư vú (hoặc có tiền sử gia đình)
- Động kinh (co giật)
- Bệnh về túi mật
- Tăng huyết áp
- Bất động kéo dài sau ca phẫu thuật lớn
- Tiểu đường
- Nồng độ cholesterol và lipid máu cao
- Béo phì hoặc có tiền sử bị béo phì
Tất cả những thông tin trong bài viết được tổng hợp bởi các giảng viên Cao đẳng Y Dược Nha Trang về liều dùng, cách dùng, tác dụng phụ cũng như cách bảo quản chắc hẳn đã mang lại cho bạn nhiều thông tin hữu ích. Tuy nhiên những thông tin trên chỉ mang tính tham khảo và không thể thay thế được lời khuyên của các chuyên gia y tế. Bạn không nên tự ý mua thuốc về sử dụng khi chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên môn vì sẽ dễ gặp phải tác dụng phụ nguy hiểm hoặc bị quá liều.