Trào ngược axit dạ dày là một triệu chứng gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng đa phần là ở trẻ sơ sinh. Vì vậy cần có cách xử trí thích hợp để đảm bảo an toàn cho trẻ.

Tổng quan bệnh trào ngược axit dạ dày ở trẻ sơ sinh

Trào ngược axit (GER) là sự chảy ngược của axit trong dạ dày vào cổ họng. Nó không chỉ là một bệnh ở người trưởng thành mà trẻ sơ sinh cũng thường xuyên mắc phải. Trẻ sơ sinh bị GER sẽ chảy nhiều nước dãi hoặc nôn. Nếu con của bạn có những triệu chứng đó cộng với sự khó chịu, khó khăn khi cho ăn, tăng cân không đủ, ho, nghẹt thở hoặc thở khò khè sau khi bú, đó có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng hơn được gọi là bệnh trào ngược dạ dày (GERD). GERD là một biến chứng của GER. Ở trẻ sơ sinh, GER phổ biến hơn nhiều so với GERD.

Trẻ sơ sinh thường bị trào ngược axit dạ dày nhiều hơn người lớn

Các lựa chọn để điều trị chứng trào ngược axit ở trẻ sơ sinh tùy thuộc vào độ tuổi của bé và mức độ nghiêm trọng của vấn đề.

Cho bé ăn như thế nào và khi nào thì hợp lý?

• Cho ăn thường xuyên hơn

Bé dễ bị trào ngược và nôn ra khi dạ dày quá đầy. Tăng tần suất cho ăn trong khi giảm số lượng ở mỗi lần cho ăn có thể sẽ giúp ích. Trẻ bú sữa mẹ có thể được hưởng lợi từ sự thay đổi trong chế độ ăn của mẹ. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng có lợi cho em bé  khi mẹ hạn chế ăn sữa và trứng. Trẻ sơ sinh bú sữa công thức thì có thể thay đổi công thức.

Một cái dạ dày đầy thức ăn gây áp lực lên cơ thắt thực quản dưới (LES). LES là vòng cơ ngăn không cho thức ăn quay trở lại thực quản từ dạ dày. Áp lực lên cơ này khiến nó mất hiệu quả, cho phép các chất trong dạ dày dâng lên trong cổ họng. LES cần có thời gian để phát triển trong năm đầu tiên, vì vậy nhiều trẻ sơ sinh thường xuyên chảy nước dãi một cách tự nhiên. Cho ăn theo nhu cầu, hoặc bất cứ khi nào bé đói, cũng có thể hữu ích.

• Kiểm tra kích thước bình và núm vú

Nếu bé bú bình, hãy giữ núm vú đầy sữa trong suốt thời gian cho ăn để tránh bé nuốt không khí vào. Hãy thử nhiều loại núm vú, tránh những cái có lỗ lớn có thể khiến sữa chảy quá nhanh.

• Sữa mẹ đặc hoặc sữa công thức

Với sự chấp thuận của bác sĩ nhi khoa, thêm một lượng nhỏ ngũ cốc cho trẻ sơ sinh vào sữa công thức hoặc sữa mẹ có thể là một lựa chọn để giảm bớt việc chảy nước dãi. Làm dày thức ăn sẽ ít nhiều giúp ngăn chặn dịch dạ dày chảy vào thực quản.

• Giúp bé ợ thường xuyên hơn

Cho dù bé bú bình hay cho bú sữa mẹ, hãy đảm bảo thường xuyên giúp bé ợ. Vỗ hoặc vuốt nhẹ vào lưng bé trong khi cho ăn có thể giúp hạn chế các triệu chứng trào ngược. Nên cho bé ợ bất cứ khi nào bé rời ra khỏi núm vú.

• Tư thế ngủ cho bé

Luôn đặt bé ngủ nằm ngửa trên một tấm nệm chắc chắn. Đảm bảo giường cũi hoặc khu vực ngủ không có chăn dày, gối, đồ vật lỏng lẻo. Các nghiên cứu đã cho thấy nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) tăng ở tất cả các tư thế ngủ ngoại trừ tư thế nằm ngửa. Điều này áp dụng cho tất cả trẻ sơ sinh, ngay cả những trẻ bị GER và GERD. Em bé ngủ nghiêng, hoặc ngủ ngồi được chứng minh là bị trào ngược nhiều hơn cũng như tăng nguy cơ SIDS.

Cho bé ngủ với tư thế phù hợp cũng giúp làm giảm nguy cơ trào ngược axit

Sử dụng thuốc và phẫu thuật

Nếu các phương pháp trên không có tác dụng, các bác sĩ nhi khoa có thể đề nghị điều tra thêm về các nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng của bé, chẳng hạn như GERD. Mặc dù các loại thuốc như ranitidine (Zantac) hoặc omeprazole (Prilosec) thường được sử dụng để điều trị, nhưng hiệu quả của chúng vẫn chưa chắc chắn. Chức năng chính của các loại thuốc này là giảm axit dạ dày.

Mối quan tâm đặc biệt với các loại thuốc này là nguy cơ nhiễm trùng. Axit dạ dày tự nhiên bảo vệ cơ thể khỏi các sinh vật nguy hiểm ở trong nước và thực phẩm. Giảm axit dạ dày có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở trẻ sơ sinh. Nhưng thuốc vẫn là lựa chọn tốt nhất cho trẻ có triệu chứng nặng.

Phẫu thuật rất hiếm, chỉ là lựa chọn bất đắc dĩ khi cả thuốc cũng không giúp giảm bớt các triệu chứng của bé hoặc có các biến chứng khác.

Trên đây là một số chia sẻ về việc điều trị bệnh trào ngược axit dạ dày ở trẻ sơ sinh. Hi vọng bài viết đã giúp các bạn phần nào trong việc chăm sóc cho các bé tốt hơn.

Theo Cao đẳng Y tế Khánh Hòa tổng hợp